Sáng tạo, công nghệ giúp tăng giá trị nông sản

Bà Trần Thị Hoa bên đĩa bánh xèo 9 màu.

Chỉ là chiếc “máy xay sinh tố”

Thời gian gần đây, thực khách ghé đến nhà hàng Ẩm thực Ven sông của ông Bửu Việt tại phường Cái Khế, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ, ai cũng tò mò món bánh xèo “đa sắc” có chín màu khác nhau. Bà Trần Thị Hoa, vợ ông Bửu Việt, người trực tiếp đổ bánh xèo cho biết, những màu sắc khác nhau được chiết xuất hoàn toàn từ các loại rau, củ quả thiên nhiên sẵn có, như củ dền, gấc, nghệ, lá mơ, hoa đậu biếc, lá dứa, gạo lứt… Nguyên liệu rau củ, theo bà Hoa được trồng phong phú ở Cần Thơ, mua về chỉ cần rửa sạch, cho vào máy sinh tố xay nhuyễn, lọc lấy phần nước cốt pha với bột làm bánh, sẽ cho ra những màu khác nhau.

Dù món bánh xèo đã có hàng trăm năm nay, nhưng nhờ biết sáng tạo, mày mò, bà Hoa, ông Việt đã cho ra loại bánh với màu sắc khác nhau. Họ đã thực sự “làm mới” món bánh này và thu hút người dùng đến thường thức.

Làm ăn lớn hơn một chút, một bạn trẻ khởi nghiệp ở Đồng Tháp là Nguyễn Thị Các Thuỷ, công ty Tây Cát, với thương hiệu mứt chuối phồng Tư Bông. Trước đây, bánh phồng làm với chuối, nhưng giờ đây, Các Thuỷ đã làm mới, sáng tạo hơn, không chỉ chuối, nhiều loại trái cây, nông sản khác như xoài, mãng cầu, khóm, sầu riêng, mè, đậu phộng… kết hợp với bánh phồng, cho ra những sản phẩm độc đáo, hấp dẫn người dùng.

Những làng nghề truyền thống miền Tây, nhờ Thuỷ cũng có thêm phần đầu ra, như chuối ép, lấy ở các làng nghề của Cà Mau có tên tuổi, uy tín. Bánh phồng nếp ở miền Tây có hai nơi sản xuất nổi tiếng, là Sơn Đốc (Bến Tre) và Phú Tân (An Giang), trong đó bánh phồng Sơn Đốc chủ yếu dùng để ăn chơi do sản xuất ít. Còn bánh phồng Phú Tân phù hợp để làm bánh chuối phồng, vì có nhiều người làm nên sản lượng đáp ứng đủ.Thuỷ cho biết, hiện đã và đang kết hợp với trung tâm Chuyển giao khoa học công nghệ, nghiên cứu sâu thêm để phát triển sản phẩm bền vững, bởi miền Tây có nhiều trái cây để làm.

Hệ sinh thái sản phẩm từ dừa

Bà Trương Thị Cẩm Hồng, giám đốc công ty TNHH chế biến sản phẩm dừa Cửu Long (Bến Tre) cho biết, sau khi nghiên cứu thành công giấy dừa, tháng 6/2019, Cửu Long tập trung thời gian cho nghiên cứu ống hút dừa. Và cuối tháng 9 vừa qua, Cửu Long đã ra mắt sản phẩm ống hút làm từ nước dừa. Trung bình để sản xuất ra 8 ống hút dừa, phải cần đến 1 lít nước dừa.

Trước khi nghiên cứu loại ống hút thân thiện môi trường này, bà Hồng từng mất ăn mất ngủ sưu tầm các loại ống giấy, ống hút bột gạo, rồi mới tiến hành thử nghiệm lên men nước dừa tạo màng, lọc lấy xơ, xay thành bột. Quá trình sản xuất ống hút dừa phải trải qua nhiều công đoạn, như hấp nhiệt để làm khô, định hình ống hút.Nhờ quá trình hấp nhiệt, các nếp quấn tự kết dính chắc chắn mà không cần dùng bất kỳ chất phụ gia nào.

“Chúng tôi mời những nhà chế tạo máy, cơ khí đến trực tiếp xưởng sản xuất để nghiên cứu, làm ra thiết bị cho phù hợp, nhất là máy quấn ống hút.Việc này hơi mất thời gian, dự tính khoảng 2 – 3 tháng nữa mới làm xong máy quấn ống hút tự động, khi đó sẽ cho ra 10.000 sản phẩm/ngày”, bà Hồng cho hay.

Không chỉ có tác dụng làm ống hút, đặc tính của ống hút dừa là dễ phân huỷ sau thời gian 30 ngày, hoặc có thể dùng làm phân hữu cơ cho cây trồng mà không lo gây ô nhiễm môi trường và  người tiêu dùng có thể ăn luôn được ống hút. Để sản xuất ra sản phẩm ống hút dừa, hiện nay dừa Cửu Long sử dụng vùng nguyên liệu từ những vườn dừa đạt tiêu chuẩn organic và VietG.A.P., nên doanh nghiệp này tự tin về chất lượng ống hút của mình có thểcạnh tranh tốt trên thị trường.

Cũng từ cây dừa, với sự sáng tạo không ngừng nghỉ, Cửu Long đã sản xuất, giới thiệu trên 20 dòng sản phẩm, như: mặt nạ dừa cho mắt, cho mi, giấy dừa, dầu dừa dưỡng mi, mặt nạ dưỡng môi, dầu gội từ dừa…

Trước đó, vào đầu năm 2019, tại tỉnh Đồng Tháp, công ty TNHH thực phẩm Hùng Hậu cũng giới thiệu ra thị trường dòng sản phẩm ống hút làm từ bột gạo với tên gọi OCHAO. Ống hút gạo được làm hoàn toàn từ nguyên liệu thiên nhiên: thân ống làm từ bột mì, bột gạo, có nhiều màu sắc hấp dẫn không kém sản phẩm ống hút nhựa. Ống hút OCHAO có bốn nhóm màu chính (tím, xanh, đen và trắng). Những màu sắc này là màu tự nhiên được chiết xuất từ rau, củ, quả như: củ dền, lá dền, mè đen… Ống hút OCHAO có thể bảo quản trong môi trường bình thường khoảng 18 tháng, giữ nguyên dạng trong môi trường nước nhiệt độ bình thường và nước lạnh trong khoảng 30 phút đến 2 tiếng.

Trung bình 1kg bột gạo sản xuất được 50 – 100 ống hút tuỳ kích cỡ, với nhiều loại như ống hút nước, ống hút sinh tố, ống hút trà sữa… Không chỉ tiêu thụ nội địa, OCHAO của Hùng Hậu đã được chào đón tại thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản, và đang chào hàng tại một số thị trường khác từ châu Âu và Nga…

Ông Võ Minh Khang, CEO công ty từng thổ lộ, ông đi nhiều nước, nhận thấy họ chú trọng đến vấn đề bảo vệ môi trường, nên có suy nghĩ phải sản xuất ra một loại ống hút trên nền tảng nguyên liệu nông nghiệp sẵn có ở đồng bằng. Theo ông, quy trình sản xuất ống hút bột gạo, khó nhất là việc gia cố để bột bền hơn, chống gãy, giòn, phải tìm ra được công thức chuẩn để xử lý mà không được dùng hoá chất.

“Làm kinh doanh, ai cũng mong muốn có lời. Nhưng nên đóng góp chút công sức cho xã hội.Tôi muốn làm ra nhiều ống hút bột, chất lượng tốt, giá thành rẻ để ai cũng được sử dụng, thế mới bảo vệ môi trường thành công”, ông Khang nói.

Không nói đến những sản phẩm đòi hỏi công nghệ cao hay năng lực sản xuất lớn, ĐBSCL với thế mạnh nguyên liệu, doanh nghiệp, người khởi nghiệp nếu biết quan sát, sáng tạo, áp dụng công nghệ, sẽ không khó để nâng giá trị nông sản gấp nhiều lần.